PAGSUSURI SA MGA KONTROBERSYAL NA ISYU SA PILIPINAS

Gaby Evangelista | Grade 10 - SJP II

PAGSUSURI SA MGA KONTROBERSYAL NA ISYU SA PILIPINAS 

Ang Pilipinas, tulad ng ibang bansa, ay may mga isyu na madalas pag-usapan at pagdebatehan. Ang mga isyung ito ay minsan mahirap intindihin at bawat isa ay may kanya-kanyang opinyon tungkol dito. Sa blog ko na ito, tatalakayin natin ang ilan sa mga pinakamainit na isyu sa bansa ngayon at susubukang ipaliwanag ang iba’t ibang mga pananaw at opinyon tungkol dito.

 1. HALALAN AT POLITICAL DYNASTIES  

Isa sa mga pinakamalaking kontrobersyal isyu sa Pilipinas ay ang politika, lalo na
ang  eleksyon o halalan. Marami sa mga halalan sa ating bansa ay nagiging isyu ng pandaraya, kasinungalingan, at hindi pagkakaroon ng sapat na transparency. Isa rin sa mga isyu sa politika ay ang mga political dynasties o mga pamilyang may hawak ng kapangyarihan sa gobyerno sa loob ng maraming taon. Ang mga pwestong politikal ay ipinapasa mula sa isang henerasyon patungo sa susunod, kaya’t mahirap para sa ibang tao na magkaroon ng pagkakataon na tumakbo sa politika.

Suportado ang iba sa political dynasties dahil naniniwala sila na may karanasan ang mga pamilyang ito at makakatulong sila para manatiling matatag ang bansa.. Sinasabi nila na alam ng mga pamilyang ito kung paano pamahalaan ang mga isyu ng bansa at maaari pa nilang mapabuti ang kalagayan ng mga tao.

Pero marami din ang hindi sang-ayon sa political dynasties. Ayon sa kanila, ang mga pamilyang ito ay nagiging dahilan kung bakit hindi pantay-pantay ang pagkakataon sa politika. Sinasabi nila na ang kapangyarihan ay hindi dapat hawakan lang ng iilang pamilya. Dapat ay magbigay ng pantay na pagkakataon sa lahat ng may kakayahan na mamuno.

2. EXTRAJUDICIAL KILLINGS

Ang isyu ng extrajudicial killings o EJKs ay isang malaking problema sa Pilipinas. Ito ay mga pagpatay na nangyayari nang hindi dumadaan sa tamang proseso ng korte. Kadalasan nangyayari ito sa ilalim ng war on drugs ng gobyerno, kung saan ang mga hinihinalang gumagamit o nagbebenta ng droga ay pinapatay nang walang trial o hearing.

Suportado ng ilan ang war on drugs dahil naniniwala silang kailangan ng matinding hakbang para labanan ang droga. Ayon sa kanila, ang pagpatay sa mga drug dealers ay makakatulong upang maging mas ligtas ang mga komunidad at mabawasan ang krimen.

Ngunit, marami ang hindi sumasang-ayon sa extrajudicial killings. Sinasabi nila na mali ang pumatay ng tao nang walang tamang proseso sa korte. Naniniwala sila na may karapatan ang bawat isa na maprotektahan at magkaroon ng pagkakataon sa korte na ipagtanggol ang kanilang sarili. Wala dapat magdesisyon ng buhay ng isang tao nang hindi dumadaan sa tamang paraan.

3. SAME-SEX MARRIAGE

Isa pa sa mga isyung pinag-uusapan ngayon ay ang same-sex marriage o kasal ng magkaparehong kasarian. Sa Pilipinas, ang kasal ay tanging pinapayagan lang sa pagitan ng lalaki at babae. Maraming tao ang naniniwala na ganito ito dapat dahil sa kanilang mga tradisyon at relihiyon.

Pero, suportado ng mga miyembro ng LGBTQIA+ ang karapatan ng magkaparehong kasarian na magpakasal. Ayon sa kanila, lahat ng tao ay dapat magkaroon ng pantay-pantay na karapatan, anuman ang kasarian. Naniniwala sila na kung papayagan ang same-sex marriage, mababawasan ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQIA+ at magkakaroon sila ng mga karapatang legal tulad ng mana at benepisyo sa kalusugan.

4. EQUALITY AND DISCRIMINATION ISSUES

Ang Diskriminasyon ay isa pang malaking isyu sa Pilipinas. Marami pa ring tao ang tinatrato nang hindi pantay-pantay base sa kanilang kasarian, relihiyon, o estado sa buhay. Halimbawa, ang mga babae ay minsan hindi binibigyan ng parehong pagkakataon sa trabaho at edukasyon tulad ng mga lalaki. Ang mga mahihirap ay madalas hindi rin nabibigyan ng parehong oportunidad na makahanap ng magandang buhay tulad ng mga mayayaman.

Suportado ng mga advocates ng pagkakapantay-pantay ang pananaw na dapat ituring na pantay-pantay ang lahat ng tao, anuman ang kanilang kasarian, relihiyon, o kalagayan sa buhay. Ayon sa kanila, kailangan ang mas mahigpit na mga batas na magpoprotekta laban sa diskriminasyon at siguraduhing makukuha ng lahat ang pare-parehas na mga oportunidad sa buhay.

May ilan naman na nagsasabi na ang diskriminasyon ay bahagi na ng kultura ng Pilipinas at hindi ito madaling baguhin. Sinasabi nila na mas mabuting unahin ang mga pangunahing isyu tulad ng kahirapan at kakulangan sa edukasyon  bago bigyan ng pansin ang mga isyu ng pagkakapantay-pantay.

5. PAGBUBUTI NG IMPRASTRUKTURA AT PAG-UNLAD

Isa sa pinakamalaking hamon ng Pilipinas ay ang pagpapabuti ng imprastruktura tulad ng mga kalsada, tulay, airport, at public transportation. Marami pa ring lugar sa Pilipinas ang may sira-sirang kalsada at hindi magandang sistema ng transportasyon, kaya nahihirapan
ang mga tao sa pagbiyahe.

Suportado ng mga eksperto ang pagpapabuti ng imprastruktura dahil naniniwala silang makakatulong ito sa paglago ng ekonomiya. Sinasabi nila na kung maganda ang mga kalsada at transportasyon, magiging madali para sa mga negosyo at turista na maglakbay at mag-operate. Malaki ang maitutulong nito sa paglikha ng mga trabaho at pagpapadali sa buhay ng mga tao.

Ngunit, may mga kritiko na nagsasabing masyado raw maraming pera ang
ginugugol sa mga malalaking proyekto na hindi naman nakikinabang ang mga mahihirap. Ayon sa kanila, mas magandang pagtuunan ng pansin ang mga rural na lugar at mga pangunahing serbisyo tulad ng malinis na tubig, kuryente, at paaralan bago ang mga malalaking proyekto sa mga siyudad.

6. EDUKASYON AT HEALTHCARE

Dalawa sa pinakamahalagang isyu sa Pilipinas ay ang Edukasyon at Healthcare. Maraming tao ang nagsasabi na hindi sapat ang kalidad ng edukasyon sa Pilipinas, lalo na sa mga malalayong lugar. Sa maraming paaralan, kulang ang mga guro, libro, at mga kagamitan para sa mga estudyante.

Pagdating sa pangkalusugan, bagamat may mga programang tulad ng PhilHealth, marami pa ring mga Pilipino ang nahihirapan magbayad sa mga gastusin sa ospital. Madalas ding puno ang mga ospital at may kakulangan sa mga kagamitan at gamot.

Ang mga sumusuporta sa pagbabago sa edukasyon at kalusugan ay nagsasabi na dapat maglaan ng mas maraming pera ang gobyerno para mapabuti ang kalidad ng mga paaralan at mga serbisyo sa kalusugan.  Sinasabi nila na kung pinaganda ang edukasyon, mas maraming tao ang magkakaroon ng magandang trabaho. Kung may magandang sistema ng pangkalusugan, magiging malusog ang mga tao at makakaiwas sa mga sakit.

Ang mga isyung napagusapan ay ilan lamang sa mga kontrobersyal na isyu sa Pilipinas. Ito ay may mga malaking epekto sa ating buhay at sa hinaharap ng bansa. Mahalaga na maging aware tayo sa mga isyung ito at maghanap ng mga solusyon na makikinabang ang nakararami. Sa huli, ang pagbabago ay nagsisimula saatin—sa ating mga opinyon, aksyon, at malasakit sa kapwa.

Bagamat maraming pagsubok na kinakaharap, ang Pilipinas ay may malaking potensyal. Ang lakas at tapang ng mga Pilipino ay nakakatulong upang malampasan ang mga problema. Sa pamamagitan ng maayos na pag-uusap at pagtutulungan, makakamtan natin ang isang magandang future para sa lahat ng mamamayan.

Gaby Evangelista

Grade 10 - St. John Paul II